Czas czytania - 4 min
Leki gotowe w recepturze aptecznej – kompendium i wycena
Leki gotowe niekiedy są przepisywane przez lekarza jako składnik leku recepturowego do sporządzenia w aptece. Poniższy artykuł odpowie na pytania, czy można taką receptę wykonać oraz jak ją prawidłowo wycenić.

Dlaczego stosujemy leki gotowe w recepturze aptecznej?
Leki gotowe w recepturze aptecznej stosowane są z kilku powodów. Pierwszym z nich jest sytuacja, gdy potrzebujemy podać dawkę mniejszą niż aktualnie dostępna na rynku. Najczęściej spotykamy się z taką sytuacją w sytuacji sporządzania leku recepturowego w dawkach pediatrycznych.
Ponadto, leki gotowe mogą być zastosowane w sytuacji, gdy chcemy zmienić postać leku gotowego. Przykładowo – wykonanie maści z kropli ocznych lub kropli ocznych z ampułek do podawania dożylnego.
Pozostaje jeszcze szereg zastosować leków gotowych tzw. „off label”, kiedy to lekarz decyduje się na zastosowanie leku gotowego poza wskazaniem rejestracyjnym.
Kiedy lek recepturowy zawierający lek gotowy może być wyceniony na ryczałt?
Aby pacjent mógł otrzymać lek recepturowy z odpłatnością ryczałtową, musi on być oczywiście wypisany niepełnopłatnie przez lekarza.
Oprócz tego, jeśli zawiera w swoim składzie lek gotowy, musi spełniać poniższe warunki:
- lek gotowy, który ma zostać użyty, musi znajdować się na Wykazie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne. Wykaz ten, znajdziemy w Rozporządzeniu w sprawie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych. Obecnie znajdują się na nim 32 pozycje. Listę tych leków wymieniono na końcu artykułu.
- Przepisana pojedyncza dawka leku recepturowego, musi być mniejsza niż najmniejsza zarejestrowana i refundowana dawka leku gotowego w formie stałej stosowanej doustnie.Zapis ten najczęściej wykorzystuje się podczas sporządzania proszków w recepturze. Dawki pediatryczne zazwyczaj są mniejsze niż zarejestrowane dawki leków gotowych, dlatego konieczne jest sporządzenie proszków.
Dla przykładu: proszki w dawce 5mg z metoprololu (np. Metocard) mogą być wydane z odpłatnością ryczałtową, jeśli lekarz zaznaczy to na recepcie. Ale proszki z kwasem acetylosalicylowym (np. Acard, Polocard) w dawce 20mg, nie będą refundowane ponieważ lek gotowy nie znajduje się na Wykazie leków refundowanych ani na wykazie leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne.
Kiedy lek recepturowy z lekiem gotowym należy wycenić pełnopłatnie?
Prawo do refundacji nie przysługuje pacjentowi w sytuacji, gdy lekarz wypisze lek recepturowy i wyraźnie zaznaczy odpłatność 100% lub X.
Ponadto, jeśli użyjemy leku gotowego jako składnika leku recepturowego, wycenimy go na 100% w sytuacji, gdy:
- lek gotowy nie znajduje się na liście leków refundowanych
- przepisana dawka pojedyncza leku recepturowego, jest wyższa niż najmniejsza refundowana dawka leku gotowego w formie stałej stosowanej doustnie.
Dla przykładu: proszki z metoprololem w dawce 60mg nie mogą być refundowane, ponieważ najmniejsza refundowana dawka jest mniejsza niż 60mg.
Wykaz leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne
1. Aqua pro iniectione (Aqua pro iniectione), rozpuszczalnik do sporządzania leków parenteralnych.
2. Azulan (Chamomillae anthodii/Matricarae floris extractum fluidum), płyn doustny, płyn do stosowania w jamie ustnej,
płyn na skórę.
3. Cardiamidum (Nicethamidum), krople doustne, roztwór.
4. Devikap (Colecalciferolum), krople doustne, roztwór.
5. Fenactil (Chlorpromazini hydrochloridum), krople doustne, roztwór.
6. Intractum Hippocastani (Hippocastani intractum), płyn doustny.
7. Intractum Hyperici (Hyperici herbae intractum), płyn doustny.
8. Juvit D3 (Colecalciferolum), krople doustne, roztwór.
9. Linomag (Lini oleum virginale), płyn na skórę.
10. Maść cynkowa (Zinci oxydati unguentum), maść.
11. Mentowal (Menthyli isovaleras), krople doustne, roztwór.
12. Injectio Natrii chlorati isotonica (Natrii chloridum), roztwór do wstrzykiwań.
13. Neospasmina (Extractum fluidum ex: Crataegi fructu et Valerianae radice), syrop.
14. Płyn Burowa (Aluminii subacetatis solutio), płyn na skórę.
15. Senospasmina (Extractum fluidum compositum ex: Crataegi fructu, Valerianae radice, Lupuli flore, Passiflorae herba),
syrop.
16. Sirupus Kalii guajacolosulfonici (Sulfogaiacolum FP), syrop.
17. Sirupus Pini compositus (Pini extractum fluidum, Foeniculi tinctura, Codeini phosphas hemihydricus), syrop.
18. Succus Hyperici (Hyperici herbae succus), płyn doustny.
19. Succus Taraxaci (Taraxaci radicis succus), płyn doustny.
20. Succus Urticae (Urticae herbae succus), płyn doustny.
21. Syrop prawoślazowy (Althaeae sirupus FP), syrop.
22. Syrop tymiankowy złożony (Thymi sirupus compositus FP), syrop.
23. Tussipect (Ephedrini hydrochloridum + Thymi extractum + Saponinum), syrop.
24. Vitaminum A (Retinolum), płyn doustny.
25. Vitaminum A Hasco (Retinolum), krople doustne, roztwór.
26. Vitaminum A (Retinoli palmitas), krople doustne, roztwór.
27. Vitaminum A+D3
(Colecalciferolum + Retinolum), płyn doustny.
28. Vitaminum B6
(Pyridoxini hydrochloridum), roztwór do wstrzykiwań.
29. Vitaminum E (Tocopheroli acetas), płyn doustny.
30. Vitaminum E Hasco (Tocopheroli acetas), krople doustne, roztwór.
31. Vitaminum E (int-rac-alfa – Tocopheroli acetas), krople doustne, roztwór.
32. Vigantol (Colecalciferolum), krople doustne, roztwór.
Źródła:
https://www.aptekarzpolski.pl/receptura/leki-gotowe-stosowane-w-recepturze-aptecznej/
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20120001259/O/D20121259.pdf