Czas czytania - 4 min
Pacjent “wyłudzacz” – jak sobie poradzić?
Farmaceutę za pierwszym stołem spotyka wiele wyzwań. Jednym z nich są pacjenci, którzy chcą dostać leki na receptę bez konsultacji z lekarzem. Poniższy artykuł odpowie na pytanie, jak postępować z tego typu pacjentem.

Jak rozpoznać pacjenta, który chce wyłudzić leki?
W praktyce farmaceuty zdarzają się pacjenci, którzy chcą wyłudzić leki bez recepty. Sprawa jest o tyle kontrowersyjna, że obecnie farmaceuta z prawem wykonywania zawodu ma prawo do wypisania recepty farmaceutycznej. Przypomnijmy, o jakich przypadkach mówi ustawa:
“Farmaceuta posiadający prawo wykonywania zawodu może wystawić receptę dla osoby, o której mowa w art. 95b ust. 3, albo receptę farmaceutyczną –w przypadku zagrożenia zdrowia pacjenta”.
Idea recept farmaceutycznych jest sama w sobie wielkim ułatwieniem dla pacjentów. Coraz częściej spotyka się pacjentów, którzy wręcz żądają wydania leku bez recepty, ponieważ wiedzą, że mają taką możliwość. W takiej sytuacji ratuje nas dokładny wywiad z pacjentem oraz sprawdzenie jego historii wydawanych leków.
W systemie od Kamsoft można to zrobić bardzo szybko: w module „Sprzedaż”, wchodząc w poprawę „P” → Ctrl+F6 i wybierając pacjenta. Pojawia się lista realizowanych recept. Klikając na każdą pozycję można sprawdzić, czy poprzedni zakup również był wydawany na receptę farmaceutyczną czy po wizycie u lekarza. Jeśli była to recepta farmaceutyczna, można mieć podejrzenia, że to stały proceder pacjenta.
Jak rozmawiać z pacjentem, który chce wyłudzić leki?
Problem z postępowaniem z tego typu pacjentem polega na tym, że nie można z automatu wystawić lub odmówić wystawienia recepty każdemu pacjentowi. Należy wyczuć pacjenta i odpowiednio zinterpretować jego zachowanie. Poniżej rady jak przeprowadzić wywiad.
Zadawaj dokładne pytania i drąż temat
Wypytaj dokładnie o okoliczności, w jakich znalazł się pacjent, poprzez pytania: Czy to lek zażywany na stałe?, Kiedy ostatni raz był Pan u lekarza?, Jak to się stało, że od X miesięcy nie był Pan na wizycie? W ten sposób łatwo wyłapać, w jaki sposób pacjent pozyskuje leki. Jeśli stale prosi o wypisywanie recept farmaceutycznych, koniecznie skieruj go do lekarza. Poucz, dlaczego jest to aż tak istotne. Swoją decyzję odmowną możesz argumentować tym, że jeśli wydasz lek, to pacjent nie uda się do lekarza, bo nie będzie miał w tym żadnego celu.
Pamiętaj, że możesz poprosić pacjenta o to, by upoważnił Cię do wglądu w jego Internetowe Konto Pacjenta.
Podaj alternatywne rozwiązania
Często zdarza się, że pacjenci proszą o antybiotyki, sterydy skórne, czy leki przeciwbólowe na receptę. Przychodzą w godzinach wieczornych, tłumacząc, że wizyta u lekarza jest o tej porze niemożliwa. Warto przedstawić listę placówek z całodobową świąteczną opieką medyczną, gdzie pacjent może swój problem skonsultować z lekarzem.
Nie daj się przestraszyć
Pacjenci zdesperowani często są niemili. Używają wulgarnych słów i agresji. Nie daj się zastraszyć! To Ty decydujesz o wydaniu leku pacjentowi na podstawie wcześniej wydawanych leków lub przedstawionych dokumentów, a nie na podstawie emocji, które towarzyszą wysłuchiwaniu obelg. Dodatkowo obecnie personel apteki jest uważany prawnie jako funkcjonariusz publiczny. W związku z tym groźby w naszą stronę są karalne.
Jak spacyfikować trudnego pacjenta, który chce wyłudzić leki?
W trakcie rozmowy z ciężkim pacjentem warto dokładnie podkreślić swoją rolę oraz odpowiedzialność za wypisywane pacjentowi leki. Często samo nakreślenie, jak istotna to jest czynność, kto ponosi za nią odpowiedzialność i jaka ona może być, powoduje, że pacjent ma więcej empatii i faktycznie zdecyduje się na wizytę lekarską. Warto też podkreślić, że to Ty decydujesz, czy wypisać receptę, czy nie. Więc agresja i nacisk mogą jedynie spowodować brak zgody na wydanie leku.
Jako farmaceuci mamy przywilej wystawiania recept, ale jest to także odpowiedzialność. Powinniśmy pomagać pacjentom w łatwym dostępie do leków przyjmowanych na stałe. Jednak nie można zapominać o tym, że prawidłowa terapia wymaga kontroli choroby. Bez wizyt u lekarza specjalisty sami jako farmaceuci – bez rozwiniętej opieki farmaceutycznej – nie jesteśmy w stanie kontrolować chorób przewlekłych. Dlatego takiej funkcji nie powinniśmy pełnić.
mgr farm. Martyna Piotrowska
Źródła
- https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/pokaz-farmaceucie-swoje-e-recepty (dostęp: 08.11.2023)