Czas czytania - 4 min
Leki z kategorią dostępności Rpz oraz Lz – co trzeba wiedzieć?
Czy apteka może zamówić z hurtowni farmaceutycznej leki o kategorii dostępności Lz i Rpz? Na jakich zasadach można je wydać z apteki? Czy możliwy jest zakup tych produktów przez pacjenta na podstawie recepty lekarskiej? Odpowiedzi na te wszystkie pytania znajdziesz w tym kompendium!

Wszystkie produkty lecznicze, które są dopuszczone do obrotu, posiadają odpowiednią kategorię dostępności. Najczęściej spotykamy się z kategorią Rp i OTC. Poniższe kompendium wyjaśnia, jak postępować w przypadku produktów leczniczych z kategorii Lz i Rpz.
Czym jest kategoria Lz?
Kategoria Lz odnosi się do produktów leczniczych, których podawanie powinno odbywać się w placówce medycznej, czyli w szpitalu lub klinice.
Leki z tej kategorii mają właściwości farmakologiczne, sposób podawania i wskazania, które uniemożliwiają ich samodzielne stosowanie przez pacjentów.
Czy apteka może wydać leki o kategorii dostępności Lz?
Apteka może zaopatrzyć się w hurtowni farmaceutycznej w leki z tej kategorii. Należy jednak uważać podczas wydawania, ponieważ nie można wydać leku przeznaczonego dla lecznictwa zamkniętego na receptę lekarską.
Jedynie zapotrzebowanie zezwala na obrót produktami leczniczymi z tej kategorii.
Jak wygląda zapotrzebowanie na leki z kategorii Lz?
Zapotrzebowanie posiada taki sam wzór jak w przypadku innych leków.
Warto pamiętać o kontroli podmiotu wystawiającego zapotrzebowanie. Placówka lub osoba wykonująca działalność musi znajdować się w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Rejestr podmiotów znajdziesz pod adresem: https://rpwdl.ezdrowie.gov.pl/
Czy można wydać leki z kategorii Lz dla lekarzy weterynarii?
Apteka może wydać leki z tej kategorii jedynie na zapotrzebowanie. Gabinety weterynaryjne nie wykonują działalności leczniczej, w związku z tym nie mogą wystawiać zapotrzebowań. Mogą jednak same zaopatrywać się w hurtowniach farmaceutycznych, gdzie mogą zakupić leki z tej kategorii.
Co ma zrobić pacjent, który posiada receptę na leki z kategorii Lz?
W niektórych przypadkach konieczne jest wykupienie przez pacjenta leków z kategorii Lz. Pacjent powinien poprosić swojego lekarza o wystawienie zapotrzebowania. Apteka nie ma podstawy do odmowy poprawnie wystawionego zapotrzebowania. Jest to obejście systemu, jednak w praktyce zdarza się często, zwłaszcza u pacjentów objętych opieką paliatywną.
Czym jest kategoria Rpz?
Leki z tej kategorii według Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 listopada 2008 roku w sprawie kryteriów zaliczenia produktu leczniczego do poszczególnych kategorii dostępności:
- stosuje się w terapii chorób lub stanów klinicznych, które muszą być zdiagnozowane w warunkach szpitalnych lub w ośrodkach o odpowiednim zapleczu diagnostycznym, chociaż podawanie jak i dalsza opieka mogą być prowadzone gdzie indziej;
- są przeznaczone dla pacjentów leczonych ambulatoryjnie, ale ich stosowanie może powodować ciężkie skutki uboczne, a w przypadku szczepionek poważne działanie niepożądane i wymagać specjalnego nadzoru lekarza w całym okresie terapii.
W tej kategorii znajdziemy głównie leki stosowane w leczeniu nowotworów.
Jak wygląda recepta na leki Rpz?
Recepty na produkty lecznicze z kategorii Rpz wyglądają tak samo jak te najczęściej spotykane z kategorii Rp. Podlegają tym samym regulacjom i mają te same wymagania formalne.
Czy przy wydawaniu leku o kategorii Rpz powinniśmy o tym poinformować pacjenta?
Odpowiedzialność za ordynowanie leku ponosi lekarz i to właśnie on powinien poinformować pacjenta o tym, jakie działanie ma lek, który został wdrożony do terapii. Niemniej jednak zawsze powinniśmy poinformować pacjenta o możliwych działaniach niepożądanych leków oraz ich prawidłowym stosowaniu. W przypadku tej kategorii produktów leczniczych w większości przypadków pacjenci są świadomi powagi swojej terapii.
mgr farm. Martyna Piotrowska
Źródła
- Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity, Dz.U. 2022 poz. 2301)
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów zaliczenia produktów leczniczego do poszczególnych kategorii dostępności (Dz.U. 2008 nr 206 poz. 1292)
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept (Dz.U. 2020 poz. 2424)