Medyczna marihuana – błędy na receptach

Od kilku lat w polskich aptekach dostępna jest medyczna marihuana. Jest to legalne od 2017 roku, kiedy weszła w życie zmiana ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Jak powinna wyglądać recepta na medyczną marihuanę i jakie błędy można spotkać najczęściej?

Obecnie dostępne w Polsce produkty zostały zarejestrowane jako surowce farmaceutyczne przeznaczone do sporządzania leków recepturowych. Surowiec stanowi susz Cannabis Sativa Flos w postaci całych, suszonych, żeńskich kwiatów konopi. Dostępny jest również ekstrakt Cannabis extractum normatum (lub Cannabis floris extractum normatum). Ze względu na zawartość substancji odurzających zaliczany jest do grupy I-N, a także objęty 8% stawką VAT. Wykaz aktualnie zarejestrowanych surowców farmaceutycznych można sprawdzić w wyszukiwarce pod adresem: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/rpl/lsf.

Jak powinna wyglądać recepta na medyczną marihuanę?

Konopie medyczne i wytwarzane z nich leki są środkami odurzającymi. Z tego powodu mogą być wypisywane wyłącznie na receptę Rpw, która jest ważna tylko przez 30 dni od daty wystawienia. Można na niej przypisać surowiec na łącznie 90 dni stosowania, więc dawkowanie musi być zapisane w sposób policzalny. Dodatkowo recepta taka musi zawierać zapisaną w formie cyfrowej ilość łączną surowca farmaceutycznego (w przypadku e-recepty) lub słownie łączną ilość surowca (w przypadku recepty papierowej).

O czym należy pamiętać, realizując receptę na medyczną marihuanę?

Po pierwsze, jest to recepta recepturowa, więc w przypadku e-recepty musimy upewnić się, czy właśnie w taki sposób została ona wystawiona. Należy sprawdzić, czy w technicznej części e-recepty (po lewej stronie) znajduje się pozycja o nazwie „lek recepturowy”. Nazwa surowca powinna znaleźć się dopiero w składzie leku (po prawej stronie), w części graficznej e-recepty.

Co ciekawe, łączna ilość nie wyraża tutaj ilości samego składnika czynnego, ale całość surowca, którą wydajemy. Wynika to z jego natury – jest standaryzowany i wartość składnika czynnego podana jest w procentach z marginesem błędu +/- 10%, dlatego nie znamy dokładnie łącznej ilości samej substancji czynnej.

Szczególną uwagę powinniśmy również zwrócić na to, jak zapisano nazwę surowca. Musi być ona pełna i dokładna, zawierać procentową zawartość THC, CBD oraz margines błędu w przypadku tych składników. Choć lekarze najczęściej wypisują ilość równą jednemu opakowaniu lub jego wielokrotności, to mają też prawo wypisać ilość nieco mniejszą lub nieco większą niż jedno opakowanie. Recepta taka jest prawidłowa, a apteka ma obowiązek ją zrealizować.

Warto również pamiętać o tym, aby prawidłowo wprowadzić surowiec na stan apteki – jako składnik recepturowy oraz z prawidłowym gramorównoważnikiem. Nazwa powinna jednoznacznie identyfikować konkretny surowiec farmaceutyczny i zawierać gramaturę opakowania.

Kto może wypisać receptę na konopie?

Warto wiedzieć, że nie wszystkie osoby uprawnione do wystawiania recept mogą wypisać receptę na konopie. Takie uprawnienie nie przysługuje m.in. pielęgniarce czy pielęgniarzowi, położnej, felczerowi, farmaceucie oraz lekarzowi weterynarii. Receptę na medyczną marihuanę może wystawić wyłącznie lekarz lub lekarz dentysta. Oczywiście asystent medyczny może wystawić taką receptę, gdyż działa w ramach uprawnień danego lekarza.

Jakiej recepty nie można użyć do preskrypcji medycznych konopi?

Rodzajem recepty, na której nie można wypisać żadnego leku narkotycznego, psychotropowego, recepturowego i o kategorii dostępności Rpz jest recepta transgraniczna.

Najczęściej popełniane błędy w receptach na medyczną marihuanę

Zapis medycznej marihuany jako leku gotowego

W przypadku e-recepty lekarz może wystawić ją, jakby była lekiem gotowym. To całkowicie uniemożliwia realizację takiej recepty, ponieważ w przypadku próby wysłania DRR system wykaże błąd. Dodatkowo surowiec farmaceutyczny nie może być wydany na podstawie recepty. Pacjent może otrzymać wyłącznie lek recepturowy w postaci mieszanki ziołowej.

Niedokładna lub błędna nazwa surowca

Kolejnym błędem uniemożliwiającym realizację recepty na medyczną marihuanę jest wpisanie niedokładnej nazwy surowca, na przykład samego Cannabis flos. Surowiec powinien być wpisany łącznie z procentową zawartością substancji czynnych oraz marginesem błędu przy standaryzacji. Trzeba podkreślić, że choć poszczególne surowce mogą być opisane identycznie w zakresie zawartości CBD i THC, to nie oznacza to, że surowiec będzie działał identycznie. W przypadku konopi mamy bowiem do czynienia z różnymi fenotypami: sativa, indica oraz hybryda. Oprócz tego w ramach fenotypu pojawia się wiele odmian różniących się otoczeniem terpenowym, które dodatkowo ma wpływ na unikalne działanie surowca.

Błędna łączna zawartość substancji czynnej

Ciekawym błędem jest wpisanie łącznej ilości substancji czynnej po przeliczeniu z procentów podanych w nazwie surowca. Uniemożliwia to realizację takiej recepty, ponieważ surowiec standaryzowany jest z marginesem błędu. W takiej sytuacji należy zwrócić uwagę też na to, jak wyrażono łączną ilość substancji czynnej. Powinna to być łączna ilość suszu, który jest wydawany pacjentowi.

Brak określenia postaci leku

Kolejny błąd to brak obecności wyrażenia „Misce fiat„, „Species” lub innej określonej postaci leku. Nie wyklucza on jednak realizacji recepty, ponieważ farmaceuta może określić postać leku na podstawie swojej fachowej wiedzy. Warunkiem realizacji będzie w tym przypadku prawidłowe oznaczenie typu e-recepty, jako leku recepturowego.